O Έλληνας δάσκαλος του Αϊνστάιν

Η ΓΝΩΡΙΜΙΑ και η συνεργασία Καραθεοδωρή-Άλμπερτ Αϊνστάιν οδήγησαν σε διάφορα σχόλια, που φτάνουν μέχρι και στο ότι ο Αϊνστάιν υπέκλεψε τη Θεωρία της Σχετικότητας από τον «δικό μας» επιστήμονα. Για να μην επεκταθούμε και στα σενάρια συνωμοσίας που θέλουν τον Καραθεοδωρή ιδρυτή της φιλικοεταιρικής «Ομάδα Ε». Ιδιοχείρως, το 1916, ο Αϊνστάιν εκλιπαρεί τον Καραθεοδωρή να του δώσει τα φώτα του.

Εκείνο που ιστορικά διακριβώνουμε είναι ότι το 19Ι5 ο Αϊνστάιν επισκέφθηκε το Πανεπιστήμιο του Γκέτιγκεν για μια σειρά διαλέξεων επάνω στην ήδη διατυπωθείσα θεωρία του για τη βαρύτητα και τη σχετικότητα. Εκεί γνωρίστηκε με τον Καραθεοδωρή και ανέπτυξαν σχέσεις αλληλοεκτίμησης και σεβασμού. Η σχετική αλληλογραφία τους που έχει διασωθεί ξεκινά με μια επιστολή του Αϊνστάιν, στις 6 Σεπτεμβρίου του 1916, όπου ο Αϊνστάιν έλεγε μεταξύ άλλων:
«Θα θέλατε να σκεφτείτε λίγο το πρόβλημα των κλειστών τροχιών χρόνου; Εδώ βρίσκεται η ουσία του ακόμη ανεπίλυτου μέρους του προβλήματος του χωροχρόνου».

Ο Καραθεοδωρή απάντησε με κάποιους υπολογισμούς, στις 16 Δεκεμβρίου. Και ο Αϊνστάιν ανταπάντησε:
«Αγαπητέ συνάδελφε,
Βρίσκω Θαυμάσιο τον υπολογισμό που κάνατε. Τώρα τα καταλαβαίνω όλα. [...] Πρέπει, νομίζω, να δημοσιεύσετε τη θεωρία σας "Στα χρονικά της Φυσικής", διότι οι φυσικοί, όπως εγώ, δεν γνωρίζουν τίποτε από αυτό το αντικείμενο. Με την επιστολή μου αυτή θα πρέπει να σας θύμισα Βερολινέζο που μόλις ανακάλυψε το Γκρούνβαλντ, (ΣΜ. Πολυτελές προάστιο του Βερολίνου) και διερωτάται αν ζούσαν ήδη άνθρωποι εκεί. Αν θέλετε να μπείτε στον κόπο να μου εξηγήσετε και τους κανονικούς μετασχηματισμούς, θα έχετε βρει έναν ευγνώμονα και ευσυνείδητο ακροατή. Αν μάλιστα λύσετε και το πρόβλημα των κλειστών τροχιών του χρόνου, θα υποκλιθώ ενώπιον σας. Η αλήθεια που κρύβεται πίσω τους αξίζει πραγματικά λίγο ιδρώτα. Με τους καλύτερους χαιρετισμούς, δικός σας,
Άλμπερτ Αϊνστάιν»

Όπως διαφαίνεται, ο Καραθεοδωρή υπήρξε μέγας δάσκαλος του Αϊνστάιν στη μαθηματική θωράκιση των θεωριών του, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο Αϊνστάιν δεν δικαιούται την πατρότητα τους! Άλλωστε... ποιος δεν χρειάστηκε κάποια στιγμή ένα καλό φροντιστήριο;

«Κύριοι, ζητήσατε να σας απαντήσω σε χίλια δυο πράγματα, κανείς σας όμως δεν θέλησε να μάθει ποιος ήταν ο δάσκαλός μου, ποιος μου έδειξε και μου άνοιξε τον δρόμο προς την ανώτερη μαθηματική επιστήμη, σκέψη και έρευνα. Και για να μην σας κουράσω, σας το λέω έτσι απλά, χωρίς λεπτομέρειες, ότι μεγάλος μου δάσκαλος υπήρξε ο αξεπέραστος Έλληνας Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, στον οποίο, εγώ προσωπικά, αλλά και η μαθηματική επιστήμη, η φυσική, η σοφία του αιώνα μας, χρωστάμε τα πάντα» - Aλμπερτ Αϊνστάιν στην τελευταία συνέντευξη τύπου που παρεχώρησε το 1955

Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή γύρω στο 1920