Αν κόψω το τσιγάρο θα πάρω κιλά; - Τι λένε οι ειδικοί

Αν σκέφτεστε να κόψετε το τσιγάρο αλλά φοβάστε ότι θα πάρετε κιλά δεν είστε μόνος. Οι περισσότεροι καπνιστές και ειδικά οι γυναίκες μοιράζονται την ίδια ανησυχία μαζί σας, ανησυχία που μάλλον αποδεικνύεται υπερβολική, αφού στατιστικά το 80% των πρώην καπνιστών δεν παίρνουν παραπάνω από 3-4 κιλά μετά τη διακοπή του καπνίσματος.

Υπάρχουν βέβαια και εκείνοι που παίρνουν περισσότερα κιλά αλλά σε αυτή την περίπτωση είναι πολύ πιθανό να μην ευθύνονται οι αλλαγές στο μεταβολισμό εξαιτίας της διακοπής του καπνίσματος αλλά το γεγονός ότι πολύ απλά οι πρώην καπνιστές προσπαθούν να καλύψουν το αίσθημα στέρησης, που νιώθουν, με την υπερβολική κατανάλωση φαγητού.

Η δράση της νικοτίνης

Η αλήθεια είναι ότι βραχυπρόθεσμα η νικοτίνη μπορεί να μειώσει την όρεξη. Πιο συγκεκριμένα καταστέλλει την όρεξη για διάστημα 2 έως και 3 ωρών από το κάπνισμα ενός τσιγάρου, ενώ ενισχύει την αίσθηση κορεσμού μετά από το γεύμα. Παράλληλα αυξάνει την ενέργεια που χρησιμοποιεί ο οργανισμός.

«Ένα τσιγάρο αυξάνει κατά 3% την κατανάλωση ενέργειας στο επόμενο μισάωρο» σημειώνει η κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος, Ιωάννα Κατσαρόλη. «Σε συνήθεις καπνιστές που καπνίζουν 24 τσιγάρα μέσα σε μία ημέρα, παρατηρείται αύξηση του μεταβολισμού, που κυμαίνεται στις 2230 με 2445 θερμίδες. Η εξήγηση για την προσωρινή αυτή δράση συνδέεται με το γεγονός πως η νικοτίνη διεγείρει το συμπαθητικό νευρικό σύστημα του οργανισμού, το οποίο εκτός των άλλων επηρεάζει και το μεταβολικό μας ρυθμό.»

Οι επιδράσεις αυτές του τσιγάρου πιθανότατα εξηγούν για ποιο λόγο οι καπνιστές έχουν κατά μέσο όρο χαμηλότερο σωματικό βάρος από τους μη καπνιστές αλλά και για ποιο λόγο όσοι διακόπτουν το κάπνισμα έχουν την τάση να παίρνουν βάρος.

Ωστόσο, φαίνεται ότι η δράση αυτή του καπνίσματος εξασθενεί σε παχύσαρκα άτομα και επηρεάζεται από το βαθμό σωματικής άσκησης και γενικότερα από τη φυσική κατάσταση του καπνιστή.

Περισσότερα κιλά οι «θεριακλήδες»

Ένα ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί παρατηρείται ότι οι «βαρείς» καπνιστές ζυγίζουν περισσότερο από τους «ελαφριούς» καπνιστές. Αν και είναι δύσκολο να δοθεί επιστημονική εξήγηση σε αυτό το γεγονός φαίνεται ότι οι «θεριακλήδες» έχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι πιο επιρρεπείς και σε άλλες κακές συνήθειες, που ευνοούν την αύξηση του σωματικού βάρους, όπως είναι η ανθυγιεινή διατροφή, η συστηματική κατανάλωση αλκοόλ και η καθιστική ζωή.

Είναι χαρακτηριστικό πως όταν ένα παχύσαρκο άτομο επιχειρεί να σταματήσει το κάπνισμα, συνήθως παίρνει και άλλα κιλά, με αποτέλεσμα να απογοητεύεται και να ξαναρχίζει το κάπνισμα.

+3 κιλά μετά τη διακοπή καπνίσματος

Ελάχιστες έρευνες έχουν εξετάσει τις χρόνιες επιπτώσεις του καπνίσματος στο μεταβολισμό. Παρόλα αυτά φαίνεται ότι η διακοπή του καπνίσματος οδηγεί σε αύξηση του σωματικού βάρους, που κατά μέσο όρο είναι 3 κιλά. Μάλιστα τα στοιχεία δείχνουν ότι οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στην πρόσληψη βάρους.

Έρευνα Αμερικανών επιστημόνων έδειξε ότι η μέση αύξηση σωματικού βάρους δέκα χρόνια μετά τη διακοπή του καπνίσματος ήταν 2,8 και 3,8 κιλά σε άνδρες και γυναίκες αντίστοιχα.

Το γεγονός αυτό αποδόθηκε όχι μόνο στη μεταβολική δράση του καπνίσματος αλλά και στην αυξημένη πρόσληψη θερμίδων. Είναι αναμενόμενη εξάλλου η αντικατάσταση μίας δραστηριότητας, από την οποία ο πρώην καπνιστής αντλούσε ευχαρίστηση, δηλαδή του τσιγάρου, με μία άλλη που επίσης του χαρίζει απόλαυση, όπως είναι η κατανάλωση φαγητού.

«Η αλήθεια είναι ότι ο μηχανισμός που εξηγεί την αύξηση στο σωματικό βάρος μετά τη διακοπή του καπνίσματος, δεν έχει γίνει πλήρως κατανοητός», επισημαίνει ο διαιτολόγος - διατροφολόγος, M.Sc, Παρασκευάς Παπαχρήστος. «Ωστόσο θα μπορούσαμε να πούμε ότι οφείλεται βασικά σε δύο παράγοντες: στην αύξηση της θερμιδικής πρόσληψης, που κατά μέσο όρο υπολογίζεται στις 250-300 θερμίδες την ημέρα και στη μείωση των ενεργειακών δαπανών. Είναι σημαντικό, όμως, ότι η επίδραση αυτή αρχίζει να εξασθενεί μετά την πάροδο έξι μηνών από τη διακοπή του καπνίσματος.»

Με λίγα λόγια: το κάπνισμα συνδέεται με το σωματικό βάρος. Αν και έχουμε συνηθίσει να το συσχετίζουμε με τη διατήρηση χαμηλού βάρους, οι βαρείς καπνιστές έχουν περισσότερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκοι σε σχέση με όσους καπνίζουν λίγο ή καθόλου.

Από την άλλη πλευρά, η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να φέρει λίγα κιλά παραπάνω, όμως η επίδραση αυτή συνήθως παύει να υφίσταται 6 μήνες αργότερα.

Παρά το γεγονός ότι δεν είναι εύκολο να συγκρίνουμε τις αρνητικές επιπτώσεις του τσιγάρου και του αυξημένου σωματικού βάρους, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι αύξηση στο βάρος, που υπερβαίνει τα 20 κιλά, θα μπορούσε να συγκριθεί με τις βλαβερές επιδράσεις του καπνίσματος στην υγεία.

Όσον αφορά το τελευταίο αρκεί να σκεφτείτε ότι κάθε 10 δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος πεθαίνει εξαιτίας του τσιγάρου.