1. Synaesthesia (συναισθησία)
Σε αντίθεση με την πλειονότητα των διαταραχών, η συναισθησία δεν είναι τελείως αρνητική. Η συναισθησία είναι ένα νευρολογικό φαινόμενο στο οποίο η διέγερση ενός αισθητήριου ή γνωστικού μονοπατιού, οδηγεί σε αυτόματες ακούσιες, εμπειρίες ενός δεύτερου αισθητήριου ή γνωστικού μονοπατιού, με άλλα λόγια, οι αριθμοί μπορεί να εκληφθούν ως χρώμα, ή λέξεις μπορεί να θεωρηθεί ως προσωπικότητες κ.α. Πολλοί άνθρωποι με συναισθησία χρησιμοποιούν τις εμπειρίες τους για να "ενισχύσουν" την δημιουργικότητα τους και πολλοί μη συναισθησιακοί, δημιουργούν έργα τέχνης που βασίζονται σε συναισθησιακές εμπειρίες.
Μια περιγραφή από ένα άτομο με συναισθησία έχει πολύ ενδιαφέρον:
"Συνειδητοποίησα ότι για να κάνω το γράμμα R έπρεπε να σχεδιάσω το P και ύστερα να τραβήξω μια γραμμή, κάτω από το βρόχο του. Και μου έκανε εντύπωση, το πόσο εύκολο ήταν να μετατρέψω ένα κίτρινο έγγραφο σε πορτοκαλί, απλά προσθέτοντας μια γραμμή". Σε σπάνιες περιπτώσεις, οι πάσχοντες μπορεί να αναμιγνύουν ήχους και γεύσεις, έτσι ώστε διαφορετικοί θόρυβοι μπορεί να έχουν διαφορετική γεύση.
2. Oniomania
Η Oniomania (μανία για ψώνια) είναι μια καταναγκαστική επιθυμία για αγορές, περισσότερο γνωστή ως "shopping addiction" ή "shopaholism". Τα "θύματα" νιώθουν ικανοποίηση όταν αγοράζουν κάτι, το οποίο φαίνεται να δίνει νόημα στην ζωή τους, ενώ τους κάνει να ξεχάσουν τις άσχημες στιγμές. Μόλις όμως τελειώσουν τις αγορές, το συναίσθημα της ευφορίας χάνεται, με αποτέλεσμα το εθισμένο άτομο να πηγαίνει ξανά για ψώνια.
Σε πολλές περιπτώσει, τα πράγματα που έχουν αγοράσει αυτά τα άτομα, τα κρύβουν ή τα καταστρέφουν, επειδή νιώθουν ντροπή για τον εθισμό τους και προσπαθούν να τον κρύψουν.
3. Trichotillomania
Η Trichotillomania ή "trich", είναι μια διαταραχή στην οποία το άτομο έχει την τάση να ξεριζώνει τα μαλλιά του από όλο του το σώμα. Απ΄το κεφάλι, τις βλεφαρίδες, την μύτη, τα γεννητικά όργανα κ.λ.π. αφήνοντας πολλές φορές έντονα σημάδια "μπαλώματος". Μερικές φορές μοιάζει σαν μια συνήθεια, έναν εθισμό, ή ένα tic, το οποίο αρχίζει συχνά κατά τη διάρκεια της εφηβείας.
4. Piblokto
Piblokto, Pibloktoq ή Αρκτική υστερία, είναι ένας όρος που αναφέρεται αποκλειστικά στις κοινωνίες των Εσκιμώων που ζουν εντός του Αρκτικού Κύκλου. Εμφανίζεται κατά κύριο λόγο το χειμώνα και θεωρείται ότι είναι μια μορφή διαταραχής (συνήθως ψυχική και σωματική), η οποία εμφανίζεται σε μια συγκεκριμένη κουλτούρα ή κοινότητα. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν έντονη υστερία (ουρλιαχτά, άγρια και ανεξέλεγκτη συμπεριφορά), κατάθλιψη, έλλειψη ευαισθησίας σε ακραίες συνθήκες (όπως το τρέξιμο στο χιόνι, γυμνός), ανόητη επανάληψη των ίδιων λέξεων και άλλα.
Η εμφάνιση αυτής της διαταραχής είναι πιο συχνή στις γυναίκες και συνδέεται πιθανών με την τοξικότητα της βιταμίνης Α, επειδή η εγγενής διατροφή των Εσκιμώων προσφέρει πλούσιες πηγές σε βιταμίνη Α. (Παρόμοια συμπτώματα έχουν παρατηρηθεί και στους δυτικούς σε περιπτώσεις υπερκατανάλωσης βιταμίνης Α).
5. Διχασμένη προσωπικότητα
Η διαταραχή αυτή ήταν παλαιότερα γνωστή ως σύνδρομο πολλαπλής προσωπικότητας "multiple personality Syndrome". Είναι μια κατάσταση κατά την οποία, ένα μόνο πρόσωπο, εμφανίζει δύο ή και περισσότερες διαφορετικές ταυτότητες (άλλους εαυτούς) με την κάθε μία προσωπικότητα, να αντιλαμβάνεται και να αλληλεπιδρά διαφορετικά με το περιβάλλον. Η διάγνωση απαιτεί τουλάχιστον δύο προσωπικότητες να παίρνουν συνήθως τον έλεγχο της συμπεριφοράς του ατόμου, και μια μεγάλη σχετικά απώλεια μνήμης.
Υπάρχει μεγάλη διαμάχη γύρω από αυτό το θέμα, με μερικούς να θεωρούν ότι δεν υφίσταται τέτοιο πρόβλημα, παρά το γεγονός ότι 40.000 περιπτώσεις εντοπίστηκαν από το 1985 ως το 1995. Το διασημότερο παράδειγμα είναι αυτό της Sybil Dorset, -από την οποία πήρε όνομα η γνωστή ταινία της δεκαετίας του '70.
6. Nymphomania
Η Νυμφομανία είναι μια ανεξέλεγκτη επιθυμία στις γυναίκες, για να έρθουν σε σεξουαλική επαφή. Οι "εξαρτημένες" γυναίκες, είναι ανίκανες να ελέγξουν τις σεξουαλικές ορμές τους, οι οποίες μπορούν να περιλάβουν ολόκληρο το φάσμα της σεξουαλικής φαντασίωσης ή συμπεριφοράς. Τελικά, η ανάγκη για ολοένα περισσότερες σεξουαλικές δραστηριότητες και η αλλαγή στην συμπεριφορά τους παρεμποδίζει την κοινωνική, επαγγελματική, ή συζυγική ζωή τους, η οποία όλο και επιδεινώνεται προς το χειρότερο.
7. Depersonalization
Με τον όρο "Depersonalization" (Αποπροσωποποίηση) αναφερόμαστε σε μια παράξενη διαταραχή στην οποία ο πάσχων θεωρεί ότι ζει σε έναν κόσμο ονείρου στον οποίο δεν έχει κανέναν έλεγχο των καταστάσεων. Εμφανίζεται και σε ήπια μορφή, αλλά συνήθως ο όρος χρησιμοποιείται για σοβαρές μορφές, που περιλαμβάνουν και κρίσεις πανικού. Συχνά αυτά τα άτομα υποστηρίζουν ότι η ζωή τους είναι σαν μια ταινία ή ότι τα πράγματα φαίνονται πλασματικά ή μουντά.
Ένα φαινόμενο που βιώνουν συχνά αυτά τα άτομα μπορεί να περιγραφεί με ένα εφέ που χρησιμοποιείται στον κινηματογράφο. Ονομάζεται "vertigo shot" ή "dolly zoom". Σε αυτήν την τεχνική, το θέμα της εικόνας παραμένει σταθερό στον φακό, ενώ το φόντο γύρω του τραβιέται μακριά, παρέχοντας ένα αίσθημα ιλίγγου ή αποκόλλησης.
8. Jumping Frenchmen of Maine
Αυτή η διαταραχή, μάλλον θα πρέπει να κερδίσει το βραβείο, όχι της πιο περίεργης, αλλά με το πιο παράξενο όνομα. Είναι μια σπάνια διαταραχή που η αναφορά της έγινε για πρώτη φορά το 1878. Ένα άτομο με τη διαταραχή αυτή έχει μια γενετική μετάλλαξη που εμποδίζει τα "ξαφνικά ερεθίσματα" που λαμβάνει το νευρικό σύστημα να είναι οργανωμένα, με αποτέλεσμα την περίεργη και αιφνίδια ανταπόκριση του ατόμου στα ερεθίσματα αυτά. Πιο συγκεκριμένα, ένα γεγονός που μπορεί να τρομάξει ένα φυσιολογικό άτομο, θα οδηγήσει σε μια εκτεταμένη, κατάφωρα υπερβολική αντίδραση, συμπεριλαμβανομένων των ουρλιαχτών και μερικές φορές και σπασμών, σε ένα άτομο με την διαταραχή αυτή. Μια άλλη περίεργη ανωμαλία που προκαλείται από τη διαταραχή αυτή είναι μια αυτόματα αντανακλαστική υπακοή σε κάθε εντολή που δίδεται ξαφνικά. Για παράδειγμα, αν κάποιος χρησιμοποιήσει μια απότομη, γρήγορη φωνή και ζητήσει από ένα άτομο που πάσχει από αυτήν την διαταραχή να ρίξει το αντικείμενο που κρατάει στα χέρια, θα το κάνει χωρίς δεύτερη σκέψη. Αν ομοίως του πείτε να χτυπήσει ένα άτομο, ακόμα και εάν αυτό είναι αγαπημένο του πρόσωπο, θα το κάνει μηχανικά.
9. Coprolalia
Με τον όρο αυτό, αναφερόμαστε σε άτομα που ακούσια χρησιμοποιούν άσεμνο ή ακατάλληλο και υποτιμητικό λεξιλόγιο συνέχεια. Τα όσα λέει ένα άτομο που έχει το σύνδρομο αυτό, δεν αντανακλούν απαραίτητα τις σκέψεις ή τις απόψεις του. Παραδόξως, αυτή η διαταραχή αντιμετωπίζεται συχνά με Botox κοντά τις φωνητικές χορδές, το οποίο συμβάλλει στη μείωση του αριθμού των ξεσπασμάτων (αλλά όσο αναφορά την "ποιότητα", τα πράγματα δεν καλυτερεύουν).
10. Wendigo Psychosis
Για το τέλος, άφησα μια ψύχωση, που οι γνώμες διίστανται και οι αποδείξεις την ύπαρξης ή μη, είναι περισσότερο σε θεωρητικό παρά σε επιστημονικό επίπεδο. Η ψύχωση Wendigo είναι μια ψυχική διαταραχή κατά την οποία ένα άτομο ποθεί έντονα ανθρώπινη σάρκα και σκέφτεται ότι αυτό θα τον μετατρέψει σε ανθρωποφάγος (παρά την πληθώρα των υγιεινών τροφίμων που έχει στην διάθεση του). Η πιο κοινή αντίδραση μεταξύ των αυτοχθόνων κοινοτήτων, στις οποίες η ψύχωση Wendigo ήταν πιο διαδεδομένη, ήταν η χρήση παραδοσιακών θεραπευτών και όταν αποτύγχαναν, φώναζαν δυτικούς γιατρούς. Στις ελάχιστες περιπτώσεις που η θεραπεία αποτύγχανε και ο ασθενής άρχιζε να γίνεται απειλητικός για τους γύρω του ή να ενεργεί βίαια και αντικοινωνικά, τον εκτελούσαν. Ενώ μερικοί υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει αυτή η διαταραχή, υπάρχουν διάφοροι άλλοι, τόσο από τις αυτόχθονες κοινότητες, όσο και από δυτικούς, που υποστηρίζουν ότι η Wendigo ψύχωση, είναι ένα πραγματικό ιστορικό φαινόμενο.
Σε αντίθεση με την πλειονότητα των διαταραχών, η συναισθησία δεν είναι τελείως αρνητική. Η συναισθησία είναι ένα νευρολογικό φαινόμενο στο οποίο η διέγερση ενός αισθητήριου ή γνωστικού μονοπατιού, οδηγεί σε αυτόματες ακούσιες, εμπειρίες ενός δεύτερου αισθητήριου ή γνωστικού μονοπατιού, με άλλα λόγια, οι αριθμοί μπορεί να εκληφθούν ως χρώμα, ή λέξεις μπορεί να θεωρηθεί ως προσωπικότητες κ.α. Πολλοί άνθρωποι με συναισθησία χρησιμοποιούν τις εμπειρίες τους για να "ενισχύσουν" την δημιουργικότητα τους και πολλοί μη συναισθησιακοί, δημιουργούν έργα τέχνης που βασίζονται σε συναισθησιακές εμπειρίες.
Μια περιγραφή από ένα άτομο με συναισθησία έχει πολύ ενδιαφέρον:
"Συνειδητοποίησα ότι για να κάνω το γράμμα R έπρεπε να σχεδιάσω το P και ύστερα να τραβήξω μια γραμμή, κάτω από το βρόχο του. Και μου έκανε εντύπωση, το πόσο εύκολο ήταν να μετατρέψω ένα κίτρινο έγγραφο σε πορτοκαλί, απλά προσθέτοντας μια γραμμή". Σε σπάνιες περιπτώσεις, οι πάσχοντες μπορεί να αναμιγνύουν ήχους και γεύσεις, έτσι ώστε διαφορετικοί θόρυβοι μπορεί να έχουν διαφορετική γεύση.
2. Oniomania
Η Oniomania (μανία για ψώνια) είναι μια καταναγκαστική επιθυμία για αγορές, περισσότερο γνωστή ως "shopping addiction" ή "shopaholism". Τα "θύματα" νιώθουν ικανοποίηση όταν αγοράζουν κάτι, το οποίο φαίνεται να δίνει νόημα στην ζωή τους, ενώ τους κάνει να ξεχάσουν τις άσχημες στιγμές. Μόλις όμως τελειώσουν τις αγορές, το συναίσθημα της ευφορίας χάνεται, με αποτέλεσμα το εθισμένο άτομο να πηγαίνει ξανά για ψώνια.
Σε πολλές περιπτώσει, τα πράγματα που έχουν αγοράσει αυτά τα άτομα, τα κρύβουν ή τα καταστρέφουν, επειδή νιώθουν ντροπή για τον εθισμό τους και προσπαθούν να τον κρύψουν.
3. Trichotillomania
Η Trichotillomania ή "trich", είναι μια διαταραχή στην οποία το άτομο έχει την τάση να ξεριζώνει τα μαλλιά του από όλο του το σώμα. Απ΄το κεφάλι, τις βλεφαρίδες, την μύτη, τα γεννητικά όργανα κ.λ.π. αφήνοντας πολλές φορές έντονα σημάδια "μπαλώματος". Μερικές φορές μοιάζει σαν μια συνήθεια, έναν εθισμό, ή ένα tic, το οποίο αρχίζει συχνά κατά τη διάρκεια της εφηβείας.4. Piblokto
Piblokto, Pibloktoq ή Αρκτική υστερία, είναι ένας όρος που αναφέρεται αποκλειστικά στις κοινωνίες των Εσκιμώων που ζουν εντός του Αρκτικού Κύκλου. Εμφανίζεται κατά κύριο λόγο το χειμώνα και θεωρείται ότι είναι μια μορφή διαταραχής (συνήθως ψυχική και σωματική), η οποία εμφανίζεται σε μια συγκεκριμένη κουλτούρα ή κοινότητα. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν έντονη υστερία (ουρλιαχτά, άγρια και ανεξέλεγκτη συμπεριφορά), κατάθλιψη, έλλειψη ευαισθησίας σε ακραίες συνθήκες (όπως το τρέξιμο στο χιόνι, γυμνός), ανόητη επανάληψη των ίδιων λέξεων και άλλα.
Η εμφάνιση αυτής της διαταραχής είναι πιο συχνή στις γυναίκες και συνδέεται πιθανών με την τοξικότητα της βιταμίνης Α, επειδή η εγγενής διατροφή των Εσκιμώων προσφέρει πλούσιες πηγές σε βιταμίνη Α. (Παρόμοια συμπτώματα έχουν παρατηρηθεί και στους δυτικούς σε περιπτώσεις υπερκατανάλωσης βιταμίνης Α).
5. Διχασμένη προσωπικότητα
Η διαταραχή αυτή ήταν παλαιότερα γνωστή ως σύνδρομο πολλαπλής προσωπικότητας "multiple personality Syndrome". Είναι μια κατάσταση κατά την οποία, ένα μόνο πρόσωπο, εμφανίζει δύο ή και περισσότερες διαφορετικές ταυτότητες (άλλους εαυτούς) με την κάθε μία προσωπικότητα, να αντιλαμβάνεται και να αλληλεπιδρά διαφορετικά με το περιβάλλον. Η διάγνωση απαιτεί τουλάχιστον δύο προσωπικότητες να παίρνουν συνήθως τον έλεγχο της συμπεριφοράς του ατόμου, και μια μεγάλη σχετικά απώλεια μνήμης.
Υπάρχει μεγάλη διαμάχη γύρω από αυτό το θέμα, με μερικούς να θεωρούν ότι δεν υφίσταται τέτοιο πρόβλημα, παρά το γεγονός ότι 40.000 περιπτώσεις εντοπίστηκαν από το 1985 ως το 1995. Το διασημότερο παράδειγμα είναι αυτό της Sybil Dorset, -από την οποία πήρε όνομα η γνωστή ταινία της δεκαετίας του '70.
6. Nymphomania
Η Νυμφομανία είναι μια ανεξέλεγκτη επιθυμία στις γυναίκες, για να έρθουν σε σεξουαλική επαφή. Οι "εξαρτημένες" γυναίκες, είναι ανίκανες να ελέγξουν τις σεξουαλικές ορμές τους, οι οποίες μπορούν να περιλάβουν ολόκληρο το φάσμα της σεξουαλικής φαντασίωσης ή συμπεριφοράς. Τελικά, η ανάγκη για ολοένα περισσότερες σεξουαλικές δραστηριότητες και η αλλαγή στην συμπεριφορά τους παρεμποδίζει την κοινωνική, επαγγελματική, ή συζυγική ζωή τους, η οποία όλο και επιδεινώνεται προς το χειρότερο.
7. Depersonalization
Με τον όρο "Depersonalization" (Αποπροσωποποίηση) αναφερόμαστε σε μια παράξενη διαταραχή στην οποία ο πάσχων θεωρεί ότι ζει σε έναν κόσμο ονείρου στον οποίο δεν έχει κανέναν έλεγχο των καταστάσεων. Εμφανίζεται και σε ήπια μορφή, αλλά συνήθως ο όρος χρησιμοποιείται για σοβαρές μορφές, που περιλαμβάνουν και κρίσεις πανικού. Συχνά αυτά τα άτομα υποστηρίζουν ότι η ζωή τους είναι σαν μια ταινία ή ότι τα πράγματα φαίνονται πλασματικά ή μουντά.
Ένα φαινόμενο που βιώνουν συχνά αυτά τα άτομα μπορεί να περιγραφεί με ένα εφέ που χρησιμοποιείται στον κινηματογράφο. Ονομάζεται "vertigo shot" ή "dolly zoom". Σε αυτήν την τεχνική, το θέμα της εικόνας παραμένει σταθερό στον φακό, ενώ το φόντο γύρω του τραβιέται μακριά, παρέχοντας ένα αίσθημα ιλίγγου ή αποκόλλησης.
8. Jumping Frenchmen of Maine
Αυτή η διαταραχή, μάλλον θα πρέπει να κερδίσει το βραβείο, όχι της πιο περίεργης, αλλά με το πιο παράξενο όνομα. Είναι μια σπάνια διαταραχή που η αναφορά της έγινε για πρώτη φορά το 1878. Ένα άτομο με τη διαταραχή αυτή έχει μια γενετική μετάλλαξη που εμποδίζει τα "ξαφνικά ερεθίσματα" που λαμβάνει το νευρικό σύστημα να είναι οργανωμένα, με αποτέλεσμα την περίεργη και αιφνίδια ανταπόκριση του ατόμου στα ερεθίσματα αυτά. Πιο συγκεκριμένα, ένα γεγονός που μπορεί να τρομάξει ένα φυσιολογικό άτομο, θα οδηγήσει σε μια εκτεταμένη, κατάφωρα υπερβολική αντίδραση, συμπεριλαμβανομένων των ουρλιαχτών και μερικές φορές και σπασμών, σε ένα άτομο με την διαταραχή αυτή. Μια άλλη περίεργη ανωμαλία που προκαλείται από τη διαταραχή αυτή είναι μια αυτόματα αντανακλαστική υπακοή σε κάθε εντολή που δίδεται ξαφνικά. Για παράδειγμα, αν κάποιος χρησιμοποιήσει μια απότομη, γρήγορη φωνή και ζητήσει από ένα άτομο που πάσχει από αυτήν την διαταραχή να ρίξει το αντικείμενο που κρατάει στα χέρια, θα το κάνει χωρίς δεύτερη σκέψη. Αν ομοίως του πείτε να χτυπήσει ένα άτομο, ακόμα και εάν αυτό είναι αγαπημένο του πρόσωπο, θα το κάνει μηχανικά.
9. Coprolalia
Με τον όρο αυτό, αναφερόμαστε σε άτομα που ακούσια χρησιμοποιούν άσεμνο ή ακατάλληλο και υποτιμητικό λεξιλόγιο συνέχεια. Τα όσα λέει ένα άτομο που έχει το σύνδρομο αυτό, δεν αντανακλούν απαραίτητα τις σκέψεις ή τις απόψεις του. Παραδόξως, αυτή η διαταραχή αντιμετωπίζεται συχνά με Botox κοντά τις φωνητικές χορδές, το οποίο συμβάλλει στη μείωση του αριθμού των ξεσπασμάτων (αλλά όσο αναφορά την "ποιότητα", τα πράγματα δεν καλυτερεύουν).
10. Wendigo Psychosis
Για το τέλος, άφησα μια ψύχωση, που οι γνώμες διίστανται και οι αποδείξεις την ύπαρξης ή μη, είναι περισσότερο σε θεωρητικό παρά σε επιστημονικό επίπεδο. Η ψύχωση Wendigo είναι μια ψυχική διαταραχή κατά την οποία ένα άτομο ποθεί έντονα ανθρώπινη σάρκα και σκέφτεται ότι αυτό θα τον μετατρέψει σε ανθρωποφάγος (παρά την πληθώρα των υγιεινών τροφίμων που έχει στην διάθεση του). Η πιο κοινή αντίδραση μεταξύ των αυτοχθόνων κοινοτήτων, στις οποίες η ψύχωση Wendigo ήταν πιο διαδεδομένη, ήταν η χρήση παραδοσιακών θεραπευτών και όταν αποτύγχαναν, φώναζαν δυτικούς γιατρούς. Στις ελάχιστες περιπτώσεις που η θεραπεία αποτύγχανε και ο ασθενής άρχιζε να γίνεται απειλητικός για τους γύρω του ή να ενεργεί βίαια και αντικοινωνικά, τον εκτελούσαν. Ενώ μερικοί υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει αυτή η διαταραχή, υπάρχουν διάφοροι άλλοι, τόσο από τις αυτόχθονες κοινότητες, όσο και από δυτικούς, που υποστηρίζουν ότι η Wendigo ψύχωση, είναι ένα πραγματικό ιστορικό φαινόμενο.
No response to “10 Παράξενα ψυχικές διαταραχές και μανίες”
Leave a Reply