Η Δίκη της Νυρεμβέργης

Η διαδικασία που έκλεισε το μεγαλύτερο γεγονός στην σύγχρονη ιστορία και που κλήθηκε να αποδώσει ευθύνες για το σημαντικότερο κατά πολλούς έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.

Ο Νοέμβρης του 1945 στη Νυρεμβέργη ήταν πολύ διαφορετικός από αυτούς των αμέσως προηγουμένων ετών. Η βαριά σκιά του Ναζιστικού καθεστώτος που δέσποζε για αρκετό καιρό είχε εξαφανιστεί και τη θέση της πλέον είχε πάρει ο συνασπισμός των νικητών του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου που δίψαγε να αποδώσει δικαιοσύνη. Στις 20 του μήνα άρχισε μια μαραθώνια διαδικασία κατά τη διάρκεια της οποίας 240 μάρτυρες, 5050 αποδεικτικά στοιχεία και περίπου 300 χιλιάδες ένορκες καταθέσεις θα εξετάζονταν διεξοδικά...

ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Στην ουσία η δίκη ήταν αποτέλεσμα συμφωνίας των Κυβερνήσεων της Μεγάλης Βρετανίας, των Ηνωμένων Πολιτειών και της ΕΣΣΔ που είχε συναφθεί στις 8 Αυγούστου του ίδιου έτους στο Λονδίνο. Η συμφωνία προέβλεπε πως το ανώτατο δικαστήριο θα απαρτιζόταν από τέσσερα μέλη(και τέσσερα αναπληρωματικά) ένα από την κάθε χώρα(τις τρεις προαναφερθείσες και τη Γαλλία). Οι κατηγορούμενοι θα δικάζονταν για τέσσερις κατηγορίες εγκλημάτων: i) Εγκλήματα κατά της ειρήνης ii)Εγκλήματα πολέμου iii)Εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας iv) Συνομωσία(κατά της παγκόσμιας ειρήνης).



ΟΙ ΔΙΚΑΣΤΕΣ

Η βασική δικαστική σύνθεση λοιπόν που ορίστηκε ήταν η εξής:

Πρόεδρος-Σερ Τζέφρι Λόρενς(Μεγάλη Βρετανία)

Μέλος- Φράνσις Μπιντλ(ΗΠΑ)

Μέλος- Αντιστράτηγος Γιόνα Νικιτσένκο(ΕΣΣΔ)

Μέλος-Καθηγητής Ανρί Ντοναντιέ Ντε Βαμπρς

Τα αναπληρωματικά μέλη καθώς και οι δημόσιοι κατήγοροι ορίστηκαν με την ίδια αναλογία των χωρών.



ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΙ

Στο εδώλιο του κατηγορουμένου βρίσκονταν 24 ηγέτες της εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας ενώ δικάζονταν ακόμα κάποιοι φορείς και οργανώσεις όπως τα Ες Ες, η Γκεστάπο, η ανώτατη διοίκηση της Βέρμαχτ και το υπουργικό συμβούλιο.

Οι κυριότεροι από τους κατηγορουμένους ήταν:

Χέρμαν Γκάιρινγκ: Αρχηγός της «Λουφτβάφε» (Γερμανικής Πολεμικής Αεροπορίας) και στενότατος συνεργάτης του Χίτλερ. Ήταν ο μόνος που είχε αναγορευθεί στην ανώτατη στρατιωτική βαθμίδα του Ράιχ(πάνω και από στρατάρχες). Φέρεται να είχε δώσει εντολή στα Ες Ες για την οργάνωση της «Τελικής Λύσης»(ολοκαύτωμα).

Άλφρεντ Γιοντλ: Στρατηγός και αρχηγός του ανώτατου επιτελείου της Βέρμαχτ. Από τους πιο πιστούς συνεργάτες του Χίτλερ(για κάποιους αυλοκόλακας) είχε υπογράψει διαταγές που παρέβαιναν τη συνθήκη της Χάγης(εκτέλεση κομάντο κλπ).

Βίλχελμ Καϊτέλ: Στρατάρχης του Ράιχ και πολύ στενός συνεργάτης του Χίτλερ(σε σημείο που οι συνάδελφοί του του είχαν αποδώσει το προσωνύμιο «LaKeiteλ» δηλαδή Καϊτέλ ο λακές). Υπέγραψε παρόμοιες με τον Γιοντλ διαταγές και κάποιες που σχετίζονταν με τη γενοκτονία.

Γιοακίμ Φον Ρίμπεντροπ: Υπουργός εξωτερικών του Ράιχ γνωστός από το σύμφωνο μη επίθεσης «Μολότοφ-Ρίμπεντροπ» μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας. Είχε κάνει δεκτά στο υπουργείο του πολλά μέλη των Ες Ες που οργάνωναν το Ολοκαύτωμα.

Καρλ Ντένιτς: Ο θρυλικός ναύαρχος υπεύθυνος για τον «Υποβρύχιο Πόλεμο». Κατηγορούνταν πως είχε δώσει εντολή τα υποβρύχια να μην παίρνουν επιζώντες από τα πλοία που χτυπούσαν.

Ρούντολφ Ες: Εθνικοσοσιαλιστής πολιτικός ο οποίος είχε τη φήμη του πιο μετριοπαθούς, γι' αυτό και εκπροσωπούσε το Ράιχ σε διεθνείς διαπραγματεύσεις (δεν πρέπει να συγχέεται με τον διοικητή του Άουσβιτς ο οποίος ονομαζόταν επίσης Ρούντολφ Ες). Το 1941 μεταβαίνει στην Αγγλία για να διαπραγματευτεί το τέλος του πολέμου μεταξύ των δύο χωρών, όμως οι Άγγλοι τον συλλαμβάνουν ενώ στη Γερμανία κηρύσσεται προδότης. Μετά το τέλος του πολέμου μεταφέρεται στη Νυρεμβέργη για να δικαστεί.



Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Κατά τη δίκη η κατηγορούσα αρχή προσκόμισε ως αποδεικτικά στοιχεία το «Ντοκουμέντο του Χόσμπαχ» και τις «Σημειώσεις του Σμουντ», έγγραφα που αποδείκνυαν προπολεμικές συσκέψεις του Χίτλερ με αρχηγούς των επιτελείων που τους ανέλυε τα σχέδια του για τον πόλεμο, κάτι που βάσιζε τη συνομωσία τους ενάντια στην παγκόσμια ειρήνη. Επίσης εμφανίστηκαν αποδείξεις που ενοχοποιούσαν τους Γερμανούς σχετικά με λαφυραγωγήσεις, εκτελέσεις και καταναγκασμό σε εργασία των κατακτημένων λαών. Εκτός αυτών παρουσιάστηκαν φρικιαστικές εικόνες από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Οι κατηγορούμενοι αρνήθηκαν τη διεξαγωγή επιθετικού πολέμου αφού όπως ισχυρίστηκαν η Αγγλία και η Γαλλία ήταν αυτές που κήρυξαν τον πόλεμο στη Γερμανία μετά την εισβολή στην Πολωνία. Για το Ολοκαύτωμα η πλειοψηφία(πλην Γκάιρινγκ) αρνήθηκε πως είχε γνώση των γεγονότων και τα καταδίκασε.



Η ΑΠΟΦΑΣΗ

Κοντά 11 μήνες μετά την έναρξη της δίκης είχε έρθει η στιγμή της ετυμηγορίας. Την πρώτη μέρα του Οκτωβρίου του 1946 το δικαστήριο ανακοίνωσε την απόφασή του.

Οι Γκάιρινγκ, Γιοντλ, Φον Ρίμπεντρομπ, Καϊτέλ και άλλοι οκτώ κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν σε θάνατο δι' απαγχονισμού. Οι προσπάθειες των ίδιων αλλά και των Γάλλων να εκτελεστούν από απόσπασμα έπεσαν στο κενό καθώς το δικαστήριο δεν δέχτηκε πως τους αξίζει θάνατος στρατιωτικού αφού ήταν εγκληματίες πολέμου.

Ο Καρλ Ντένιτς καταδικάστηκε σε κάθειρξη δέκα ετών και ο Ρούντολφ Ες σε ισόβια κάθειρξη.



Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΚΑΙ Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ

Στις 16 Οκτώβρη στην αγχόνη οδηγήθηκαν οι Γιοντλ, Φον Ρίμπεντροπ, Καϊτέλ και οι υπόλοιποι καταδικασθέντες. Λίγες ώρες πριν την εκτέλεση ο Χέρμαν Γκάιρινγκ βρέθηκε νεκρός στο αυστηρά φρουρούμενο κελί του. Είχε χρησιμοποιήσει μια κάψουλα υδροκυανίου που ακόμα δεν έχει εξακριβωθεί πως βρήκε.

Ο Άλφρεντ Γιοντλ ήταν ο μόνος ο οποίος απαλλάχτηκε από τις κατηγορίες μετά θάνατον το 1953.

Ο Καρλ Ντένιτς που άλλωστε η ποινή του είχε κριθεί ως αυστηρή καθώς τίποτε δεν αποδείκνυε την εμπλοκή του με το Ολοκαύτωμα (ενώ όσον αφορά τις διαταγές του για την μη συλλογή των ναυαγών ήταν κοινή πρακτική στο πόλεμο όπως ο ίδιος απέδειξε προσκομίζοντας στο δικαστήριο ανάλογη διαταγή του Αμερικανού Ναυάρχου του Ειρηνικού Τσέστερ Νίμιτς) οδηγήθηκε στη φυλακή του Σπαντάου στο Βερολίνο. Το 1956 αφού είχε εκτίσει την ποινή του αποσύρθηκε στον τόπο καταγωγής του όπου και απεβίωσε το 1980 σε ηλικία 89 ετών.

Ο Ρούντολφ Ες επίσης οδηγείται στο Σπαντάου. Το 1987 οι αρχές ανακοινώνουν πως αυτοκτόνησε χρησιμοποιώντας ένα κομμάτι καλωδίου για να κρεμαστεί. Η αυτοψία η οποία διενεργήθηκε από ιατροδικαστή που προσέλαβε η οικογένειά του σε καμία περίπτωση δεν επιβεβαίωσε την επίσημη εκδοχή. Άλλωστε ο ίδιος σε ηλικία 93 ετών με το ζόρι κινείτο χωρίς προβλήματα.

Ο αμφιλεγόμενος θάνατος του ήταν το πιο πρόσφατο ίχνος που άφησε στην ιστορία η μεγαλύτερη κατά πολλούς δίκη όλων των εποχών.

Κάποια εγκλήματα είναι τόσο μεγάλα που είναι φύσει αδύνατον να κριθούν σε μια αίθουσα δικαστηρίου. Πάντα όμως η ρήση που αποδίδεται στον Γουίνστον Τσόρτσιλ «Η ιστορία γράφεται από τους νικητές» θα αφήνει αδιόρατα σημάδια αμφιβολίας...


ΠΗΓΗ Σαμιωτάκης Μιχάλης