Καρκίνος του προστάτη

Τι είναι;

Για πολλούς άνδρες η διάγνωση του καρκίνου του προστάτη μπορεί να δημιουργεί έντονο φόβο, αφού είναι μια πάθηση που όταν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα γίνεται απειλητική για την ζωή.

Επιπλέον, οι συνέπειες της θεραπείας (που μπορεί να περιλαμβάνουν ακράτεια ούρων και στυτική δυσλειτουργία) συχνά αποτελούν βασική ανησυχία των ασθενών. Διαβάστε περισσότερα.





Ο προστάτης είναι ένας αδένας που μοιάζει με κάστανο και βρίσκεται στο εσωτερικό του σώματος, κάτω από την ουροδόχο κύστη του άνδρα και περιβάλλει την ουρήθρα. Τον αδένα αυτό τον έχει ένας άνδρας ήδη από την στιγμή που γεννιέται. Με την λειτουργία του συμβάλει:

στον έλεγχο της ούρησης, το οποίο το πετυχαίνει λόγω της ανατομικής του θέσης,
στον εμπλουτισμό του σπέρματος με χρήσιμα και απαραίτητα συστατικά,
στη λειτουργία της εκσπερμάτισης.
Ο καρκίνος του προστάτη είναι η ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων στον αδένα αυτόν. Τα καρκινικά κύτταρα πολλαπλασιάζονται πολύ πιο γρήγορα από τα φυσιολογικά κύτταρα, «αρνούνται» να πεθάνουν, και έτσι, η ολοένα αυξανόμενη συγκέντρωσή τους δημιουργεί όγκους. Επιπλέον, τα καρκινικά κύτταρα έχουν την δυνατότητα να μεταφέρονται σε άλλα σημεία του σώματος (κάνουν μετάσταση) και να καταστρέφουν τα υγιή κύτταρα.

Ο καρκίνος του προστάτη συνήθως αναπτύσσεται αργά, δεν εξαπλώνεται σε άλλα σημεία και σε γενικές γραμμές η πρόβλεψη είναι καλή όταν όμως εντοπιστεί έγκαιρα. Όμως, αν ο καρκίνος εξαπλωθεί σε σημεία πέραν του προστάτη γίνεται εξαιρετικά επικίνδυνος, η επιτυχής θεραπευτική αντιμετώπιση είναι πλέον δύσκολη και μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο. Επειδή τα συμπτώματα συνήθως παρουσιάζονται αφού γίνει μετάσταση, είναι απαραίτητοι οι τακτικοί προληπτικοί έλεγχοι.

Ο καρκίνος του προστάτη είναι πολύ συχνός, αφού περίπου ένας στους δέκα άνδρες θα αναπτύξει καρκίνο του προστάτη κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί σήμερα ένα από τα σημαντικότερα ιατρικά προβλήματα στον άντρα. Είναι υπεύθυνος έως και για το 9% όλων των θανάτων από καρκίνο, στον άντρα. Καθώς ο μέσος όρος ζωής αυξάνεται, αναμένεται ότι θα αυξηθούν επίσης τόσο η επίπτωση όσο και η θνησιμότητα από τον καρκίνο του προστάτη. Σήμερα οι έρευνες δείχνουν ότι το 60-70% όλων των ανδρών που φτάνουν στην ηλικία των 80 ετών παρουσιάζουν μικροσκοπικά στοιχεία καρκίνου του προστάτη. Επειδή τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν πλέον ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί πέραν του προστάτη, είναι απαραίτητοι οι τακτικοί έλεγχοι.


Ποιες είναι οι αιτίες

Η αιτία του καρκίνου του προστάτη είναι άγνωστη, αλλά η ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό, η διατροφή και η φυλή είναι οι ισχυρότεροι παράγοντες επικινδυνότητας.

Ηλικία: Ο επιπολασμός (ποσοστό των νέων διαγνώσεων καρκίνου) του καρκίνου του προστάτη αυξάνεται με την αύξηση της ηλικίας, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη μορφή καρκίνου.
Οικογενειακό ιστορικό: Η ύπαρξη ιστορικού καρκίνου του προστάτη στην οικογένεια καθώς και η έναρξή του σε ηλικία κάτω των 55 ετών σε άτομα της οικογένειας, αυξάνει τις πιθανότητες στον άνδρα να εμφανίσει το νόσημα αυτό.
Φυλή: Αυξημένη πιθανότητα εμφανίζει η μαύρη φυλή
Ο ρόλος άλλων παραγόντων όπως είναι οι ανδρικές ορμόνες, το διατροφικό ζωικό λίπος και οι περιβαλλοντικές τοξίνες, δεν είναι ξεκάθαρος.


Συμπτώματα

Στα πρώτα στάδια του καρκίνου του προστάτη συχνά δεν παρουσιάζονται εμφανή συμπτώματα.
Γι΄αυτό τον λόγο πολλές περιπτώσεις καρκίνου εντοπίζονται όταν έχουν πλέον εξαπλωθεί σε σημεία του σώματος και πέραν του προστάτη.

Όταν υπάρχουν συμπτώματα, μπορεί να περιλαμβάνουν τα παρακάτω:

Συχνή ή επιτακτική ανάγκη ούρησης, διακοπτόμενη ή καθυστερημένη ροή των ούρων
Πόνος κατά την ούρηση
Αίμα στα ούρα
Πόνος κατά την εκσπερμάτιση ή αίμα στο σπέρμα
Στυτική δυσλειτουργία
Πόνος στην περιοχή της πυέλου (λεκάνη) ή στο κάτω μέρος της πλάτης


Πρόληψη

Οι άνδρες πάνω από τα 50 θα πρέπει να υποβάλλονται τακτικά (κάθε χρόνο) σε δακτυλική εξέταση του προστάτη (διαβ. παρακάτω), καθώς και μετρήσεις του PSA (ένας δείκτης που μπορεί να μετρηθεί δίνοντας λίγο αίμα) για να μπορεί να γίνει η έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία. Οι άνδρες που πληρούν παράγοντες επικινδυνότητας θα πρέπει να κάνουν εξετάσεις ήδη από την ηλικία 40 με 45 ετών.

Διάγνωση

Δακτυλική εξέταση του προστάτη. Ο ιατρός σας, φορώντας γάντια και με λιπαντική αλοιφή, εισάγει ένα δάκτυλο (τον δείκτη) στο ορθό (παχύ έντερο) προκειμένου να ψηλαφίσει τον προστάτη και να διαπιστώσει αν υπάρχουν ανωμαλίες στο μέγεθος, στο σχήμα και στην υφή του. Στην περίπτωση που διαπιστωθεί κάποιο πρόβλημα, ίσως χρειαστούν περαιτέρω εξετάσεις.
Εξετάσεις αίματος (PSA). Το PSA (το ειδικό αντιγόνο του προστάτη) είναι η πιο χρήσιμη εξέταση αίματος για την έγκαιρη ανίχνευση. Το PSA είναι ένζυμο που παράγεται από τα κύτταρα του προστάτη και ο ρόλος του είναι να ρευστοποιεί το σπέρμα μετά την εκσπερμάτιση. Συνήθως, μικρή μόνο ποσότητα του PSA βρίσκεται στο αίμα, αλλά όταν υπάρχει καρκίνος του προστάτη, η ποσότητα αυτή είναι αυξημένη. Ωστόσο, επειδή η αύξηση του PSA μπορεί να οφείλεται και σε άλλα προβλήματα όπως υπερπλασία του προστάτη (δηλαδή διόγκωσή του) και προστατίτιδα, χρειάζεται να γίνουν περαιτέρω εξετάσεις για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση.
Ανάλυση ούρων. Δείγμα ούρων αναλύεται προκειμένου να διαπιστωθούν τυχόν προβλήματα. Η ανάλυση αυτή δεν δείχνει αν υπάρχει καρκίνος, αλλά βοηθάει στο να αποκλειστούν άλλες παθήσεις που έχουν όμως παρόμοια συμπτώματα και πιθανόν να προκαλέσουν ανησυχία.
Βιοψία του προστάτη. Μικρά δείγματα ιστού του προστάτη αποσπώνται με μια βελόνα, που διεισδύει στον προστάτη μέσα από το ορθό (παχύ έντερο). Πολλαπλές βιοψίες του προστάτη είναι απαραίτητες για την επιβεβαίωση της διάγνωσης. Το διορθικό υπερηχογράφημα είναι απαραίτητο ώστε να μπορούν να τοποθετηθούν με ακρίβεια οι βελόνες που θα πάρουν ιστό (κύτταρα) για βιοψία.



Ποια είναι η θεραπεία του καρκίνου του προστάτη

Λόγω του ότι ο καρκίνος του προστάτη αναπτύσσεται πολύ αργά και παίρνει χρόνια για να εξαπλωθεί, ενδέχεται να μην χρειαστεί η άμεση και επιθετική θεραπεία όταν πρόκειται για ηλικιωμένους άνδρες. Για τους ασθενείς αυτούς, η διάγνωση του καρκίνου του προστάτη ίσως απαιτεί τη στρατηγική της ‘απλής παρακολούθησης’. Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει την διενέργεια τακτικών εξετάσεων, αλλά η θεραπεία ξεκινάει μόνο εφόσον υπάρχουν ενδείξεις ανάπτυξης όγκου. Η συγκεκριμένη στρατηγική εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: την ηλικία του ασθενούς, τα χαρακτηριστικά των καρκινικών κυττάρων, το μέγεθος του όγκου, το αν έχει εξαπλωθεί ο καρκίνος σε άλλα σημεία, και τις πιθανότητες επιπλοκών.

Ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να θεραπευτεί με την αφαίρεση του αδένα του προστάτη όταν είναι ακόμα περιορισμένος μέσα στον προστάτη. Όταν ο καρκίνος εξαπλωθεί σε σημεία πέραν του προστάτη, φυσικά δεν μπορεί να υπάρξει θεραπεία.

Επειδή ο καρκίνος του προστάτη τείνει να αναπτύσσεται αργά, συχνά συνιστάται η απλή παρακολούθηση, που περιλαμβάνει τακτικές οργανικές εξετάσεις και μέτρηση του PSA ώστε να ελέγχεται η εξέλιξη του όγκου. Σε άλλες περιπτώσεις χρειάζεται περισσότερο επιθετική θεραπεία. Ο τακτικός έλεγχος συνήθως προτείνεται σε άνδρες 70 - 80 ετών που φαίνεται να έχουν τοπικό (εντοπισμένο) καρκίνο.
Η ολική αφαίρεση του προστάτη (ριζική προστατεκτομή) αποτελεί την πιο συχνή θεραπεία του εντοπισμένου καρκίνου του προστάτη. Συνήθως συμπεριλαμβάνει την αφαίρεση των κοντινών λεμφαδένων. Η καλύτερη γνώση των σημείων που σχετίζονται με την λειτουργία της στύσης και τον έλεγχο της ούρησης έχουν μειώσει σημαντικά τις πιθανότητες στυτικής δυσλειτουργίας και ακράτειας. Η εγχείριση συνήθως συνιστάται σε άνδρες που είναι 50 με 70 ετών.
Για πιο ηλικιωμένους άνδρες ή για αυτούς που δεν μπορούν να αντέξουν την εγχείριση συνιστάται η θεραπεία με ακτινοβολία για να καταστραφούν τα καρκινικά κύτταρα. (Ενώ η χημειοθεραπεία είναι αποτελεσματική σε άλλες μορφές καρκίνου, δεν συμβαίνει το ίδιο στον καρκίνο του προστάτη).
Σε ειδικές περιπτώσεις που ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί, η αφαίρεση των όρχεων ή η ορμονοθεραπεία μπορεί να καθυστερήσει την ανάπτυξη του καρκίνου του προστάτη και επομένως να μειώσει ή να αναστείλει την περαιτέρω εξάπλωση του καρκίνου.




imop.gr